işe iade Sonrası işe Başlatmama Tazminatı Hesaplaması

İşe iade davası neticesinde olan bir tazminat çeşidi olan işe başlatmama tazminatı ; işe iadesine karar verilen işçinin, patron tarafından işe başlatılmaması halinde doğacak bir tazminat türüdür. İş Mahkemesi, incelemiş olduğu işe iade davasında işçinin işe iadesine karar vermiş ise bu hususta da bir karar vermek zorundadır. Kısa kararda bu husustan söz edilmese de gerekçeli kararda kesinlikle işe başlatmama tazminatının kaç aylık verilmesi gerektiği hususunda karar oluşturulmalıdır.

Peki bir işçinin işe başlatmama tazminatını kaç ay üzerinden alacağı belirlenirken hangi ölçüt dikkate alınacaktır ? Bir işçinin işe başlatmama tazminatının belirlenmesinde işçinin kıdem müddeti asal alınacaktır. Yargıtay 9. Hukuk Dairesi vermiş olduğu kararlarda bu hususu bilhassa belirtmekte ve içtihat yaratmaktadır. Kıdeme göre bir işçinin alacağı işe başlatmama tazminatı şu şekilde belirlenecektir :

6 ay – 5 yıl arası kıdem	4 maaş
5 yıl – 15 yıl arası kıdem	5 maaş
15 yıl ve üzeri kıdem	6 maaş

İşçinin kıdem asalından başka, iş sözleşmesinin feshediliş gerekçeleri ve şekilleri de bu tazminatın belirlenmesinde rol oynar. İş Yasayı’nun 21. maddesinde işe başlatmama tazminatının en az 4 aylık en çok 8 aylık fiyatı meblağında belirleneceği tertip etmiştir. Aşağıda ilettiğimiz Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin kararı da kıdem asal alınarak işe başlatmama tazminatının belirleneceği özetlemiştir :

T.C
YARGITAY
9.Hukuk Dairesi

Esas: 2016 / 3861
Karar: 2016 / 4687
Karar Tarihi: 03.03.2016

İŞÇİ ALACAKLARI DAVASI – DAVACI İŞÇİNİN DAVALIYA AİT İŞYERİNDE BEŞ YILDAN FAZLA ÇALIŞTIĞI İŞVERENCE GERÇEKLEŞTİRİLEN FESHİN GEÇERLİ NEDENE DAYANMADIĞI – DAVACININ İŞE İADESİNE KARAR VERİLMESİNİN İSABETLİ OLUŞU – İŞÇİNİN İŞE İADESİ

ÖZET: Dosya içeriğine göre somut uyuşmazlıkta davacı işçinin davalıya ait işyerinde 5 yıldan fazla çalıştığı, işverence gerçekleştirilen feshin geçerli nedene dayanmadığı anlaşıldığından feshin geçersizliğine ve davacının işe iadesine karar verilmesi isabetlidir. Ancak davacı işçinin kıdemine ve fesih nedenine göre mahkemece işe başlatmama tazminatının davacının 4 aylık ücreti tutarında belirlenmesi doğru bulunmamıştır. Bu tazminatın davacının 6 aylık ücreti oranında belirlenmesi dosya içeriğine uygun düşecektir.

(4857 S. K. m. 18, 20, 21, 53) (2821 S. K. m. 31)

Dava: Davacı vekili, davacı işçinin iş sözleşmesinin geçerli neden olmadan feshedildiğini belirterek 4857 sayılı İş Kanununun 18 ve devamı maddeleri uyarınca feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini talep etmiştir.

Yerel mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.

Hüküm süresi içinde taraflar avukatlarınca temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

YARGITAY KARARI

Davacı işçi iş sözleşmesinin geçerli neden olmaksızın sendikal nedenle davalı işveren tarafından feshedildiğini belirterek, feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini, bir yıllık ücretin üzerinde işe başlatmama tazminatına hükmedilmesini talep etmiştir.

Mahkemece feshin geçersizliğine, davacı işçinin işe iadesine karar verilirken, işe başlatılmama tazminatı, davacı işçinin 4 aylık ücreti tutarında belirlenmiştir.

Kararı yasal süresi içinde taraflar temyiz etmiştir.

1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalının tüm davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.

2- 4857 sayılı İş Kanununun 21. maddesi uyarınca, mahkemece feshin geçersizliğine karar verildiğinde, işçinin başvurusu üzerine işveren tarafından bir ay içinde işe başlatılmaz ise, işçiye ödenmek üzere en az 4, an çok 8 aylık ücreti tutarında tazminatın belirlenmesi gerekir. Dairemizin yerleşik uygulaması gereği, iş güvencesi niteliğindeki bu tazminat işçinin kıdemi, fesih sebebi gibi olgular dikkate alınarak belirlenmelidir. Maddenin alt ve üst sınırları aşılamaz. Üst sınırın aşılmasının tek istisnası 2821 sayılı Sendikalar Kanununun 31. maddesindeki sendikal nedenle yapılan fesihlerdir. Bu maddede sendikal neden halinde işe başlatmama tazminatının işçinin en az bir yıllık ücreti tutarında belirleneceği açıklanmıştır. Dairemizin uygulaması bu yöndedir. Dairemiz yıllık ücretli izinle ilgili 53. maddedeki kıdem sürelerini dikkate alarak 6 ay ile 5 yıl arasında kıdemi olan işçi için 4, 5 yıl ile 15 yıl arasında kıdemi olan işçi için 5, 15 yıldan fazla kıdemi olan işçi için 6 aylık ücreti tutarında işe başlatmama tazminatın belirlenmesini öngörmekte, fesih sebebine göre bu miktarlarda azami sınır 8 aya kadar da çıkmaktadır. İşletme gerekleri ile fesihte emeklilik nedeninin gösterilmesi ve davacının emekliliğe hak kazanması halinde işe başlatmama tazminatı alt sınırdan belirlenmektedir.

Dosya içeriğine göre somut uyuşmazlıkta davacı işçinin davalıya ait işyerinde 5 yıldan fazla çalıştığı, işverence gerçekleştirilen feshin geçerli nedene dayanmadığı anlaşıldığından feshin geçersizliğine ve davacının işe iadesine karar verilmesi isabetlidir. Ancak davacı işçinin kıdemine ve fesih nedenine göre mahkemece işe başlatmama tazminatının davacının 4 aylık ücreti tutarında belirlenmesi doğru bulunmamıştır. Bu tazminatın davacının 6 aylık ücreti oranında belirlenmesi dosya içeriğine uygun düşecektir.

4857 sayılı İş Yasasının 20/3 maddesi uyarınca Dairemizce aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.

Hüküm: Yukarda açıklanan gerekçe ile;

Mahkemenin kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,

Feshin GEÇERSİZLİĞİNE ve davacının İŞE İADESİNE,

Davacının yasal süre içerisinde başvurusuna rağmen işverenin süresi içerisinde işe başlatmaması halinde, ödenmesi gereken tazminat miktarının takdiren davacının 6 aylık brüt ücreti tutarı olarak belirlenmesine,

Davacının işe iadesi için işverene süre içerisinde müracaatı halinde kazanacak olduğu, ve kararın kesinleştiği tarihe kadar gerçekleşen en çok 4 aya kadar ki ücretin ve diğer hakların davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesi gerektiğinin tespitine,

Harç peşin alındığından yeniden harç alınmasına yer olmadığına,

Davacının davada kendisini vekil ile temsil ettirmesi nedeni ile avukatlık ücret tarifnamesi gereğince maktu 1.800 TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,

Davacı tarafından yapılan harç dahil toplam 115,1 TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,

Davalının yapmış olduğu masrafların üzerinde bırakılmasına,

Tarafların yatırdıkları masraf avanslarından geriye kalanın talepleri halinde karar kesinleştiğinde yatırana iadesine,

Kesin olarak 03.03.2016 tarihinde oybirliği ile, karar verildi.